Książka „Gdańskie ABC” powstała z zamysłem, aby na 90. urodziny prof. Andrzeja Januszajtisa, osobowości niezwykłej, wydać zbiór Jego artykułów na temat Gdańska, publikowanych na przestrzeni 18 lat, głównie w ukazującym się od ponad 20 lat Miesięczniku „Nasz Gdańsk”. Warto, aby te bezcenne perełki, wydobyte z archiwum były dostępne Czytelnikom.
Doc. dr inż. Andrzej Januszajtis jest absolwentem Politechniki Gdańskiej. Pracę na Politechnice Gdańskiej rozpoczął w 1954 r. i kontynuował 39 lat – jako naukowiec, fizyk, nauczyciel akademicki, współzałożyciel i pierwszy dziekan Wydziału Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej PG.
W latach 1990–1994 był przewodniczącym pierwszej, wybranej w wolnej Polsce, Rady Miasta Gdańska. W 2002 r. otrzymał zaszczytny tytuł Honorowego Obywatela Gdańska. W 2014 r. „za wybitne zasługi w działalności na rzecz społeczności lokalnej, za osiągnięcia w badaniu i popularyzowaniu wiedzy o tradycji Gdańska i regionu pomorskiego” odznaczony został Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Zaangażowany był w odbudowę gdańskich zabytków oraz propagowanie wiedzy o Gdańsku. Doprowadził m.in. do odbudowy zegara astronomicznego z 1470 r. w Bazylice Mariackiej, budowy nowego karylionu na wieży kościoła św. Katarzyny i powrotu bezcennych starodruków do Biblioteki Politechniki Gdańskiej.
Jednakże dla nas jest przede wszystkim znawcą i popularyzatorem historii i zabytków Gdańska. Tak też jest odbierany przez mieszkańców Pomorza – jako pasjonat historii Gdańska, autor ponad 20 książek i kilkuset artykułów poświęconych historii miasta i życiu gdańszczan.
Podziwiany jest też za to, że przy tak intensywnej działalności publicystycznej znajduje czas i siłę na prowadzenie regularnych wykładów o najciekawszych zabytkach Gdańska oraz przewodzenie Stowarzyszeniu Nasz Gdańsk.
Książka składa się z cyklu artykułów opublikowanych głównie w Miesięczniku „Nasz Gdańsk”. Jak Autor podkreśla, opisując w cyklu publikacji „Gdańskie ABC” historię ponad tysiącletniego miasta, nie stara się, aby to był encyklopedyczny, suchy, uszeregowany zbiór informacji. Ukazuje piękno Gdańska, żeby pobudzić ciekawość, zachęcając do odkrywania uroków miasta, poznawania jego historii i zrozumienia istoty przemian w życiu gdańszczan.
W książce ułożono alfabetycznie, po dwa artykuły, przypisane każdej literze. W publikacjach tych znajdują się różnorodne tematy, wydobyte z archiwów i na nowo odkrywane historie, fascynujące ciekawostki oraz fachowe oceny. W ten sposób chcieliśmy zachować przesłanie Autora, ukazującego wielokulturowość, różnorodność społeczności, dbałość o architekturę, tradycję oraz piękno Gdańska.
Z myślą, że ta książka pobudzi ciekawość Czytelników życzymy przyjemnej lektury.
Panu Profesorowi Januszajtisowi dziękujemy za udostępnienie swoich publikacji dla wydania w formie książkowej i wyrażamy wdzięczność za jego ponad 20-letnie przewodniczenie Stowarzyszeniu Nasz Gdańsk.
Zbigniew Socha
Współzałożyciel Stowarzyszenia Nasz Gdańsk
Gdzie można nabyć książkę „Gdańskie ABC”
- Siedziba Stowarzyszenia „Nasz Gdańsk” Gdańsk, ul. Św. Ducha 119/121 (wtorek, godz. 17-18)
- Galeria „MAŁA ŻABKA”, Gdańsk, ul. Tkacka 19/20
- „SZAFA GDAŃSKA”, Gdańsk, ul. Garbary 14/1
- „OGRÓD SZTUK”, Gdańsk, ul. Piwna 48/49
- Księgarnia w Ratuszu Staromiejskim, Gdańsk, ul. Korzenna 33/35
- Wydawnictwo „MARPRESS”, Gdańsk, ul. Targ Rybny 10B
- Księgarnia przy Teatrze Wybrzeże, Gdańsk, ul. Targ Węglowy
- Księgarnia, Gdańsk, ul. Garncarska, róg ul. Na Piaskach
- Księgarnia, Gdańsk, ul. Łagiewniki 56
- Księgarnia Politechniki Gdańskiej (Gmach Wydziału Oceanotechniki i Okrętownictwa), Gdańsk, ul. Narutowicza 11/12
Perełki „Naszego Gdańska”
„Gdańskie ABC’ prof. Andrzeja Januszajtisa stanowi bogatą mozaikę składająca się z przepięknych „perełek” o historii Gdańska, zabytkach i ludziach tworzących te ponad tysiącletnie miasto wolności, wielokulturowości, tolerancji. Dziesiątki miejsc odwiedzanych przez turystów, a także zapomnianych lub nieznanych historii znajduje w tych publikacjach wydobyte z archiwów zweryfikowane i objaśnione fakty, opisy oraz ciekawostki. Pozwalają one „ocalić od zapomnienia” i przybliżyć zasłużonych gdańszczan, bogatą historię miasta, zabytkowe obiekty, dzieje i przeobrażenia tego morskiego „okna na świat”.
Czytelnicy Miesięcznika „Nasz Gdańsk” mieli możliwość poznania tych „perełek” w kolejnych wydaniach. Kilkadziesiąt z nich, wydobytych z archiwum (z autorskimi dopiskami), tworzą „Gdańskie ABC”. Na ostatniej stronie tej książki prezentujemy wybrane okładki miesięcznika z lustracjami opisywanych miejsc.
Miesięcznik – jak oceniają Czytelnicy – ma dobrą markę, jako wartościowe, opiniotwórcze pismo, przybliżające historię i dokumentujące przemiany w życiu miasta, do którego wraca się po latach szukając archiwalnych wydań.
Czasopismo odgrywa ważną rolę w działalności popularyzatorskiej Stowarzyszenia „Nasz Gdańsk”. Początkowo, od 1997 r. były to okazjonalne wydania poświęcone zabytkom, historii, wyrażaniu opinii na temat … Od czerwca 2001 r. czasopismo ukazuje się regularnie. Przez 17 lat ukazało się 205 numerów, w tym wiele wydań wzbogaconych o wkładki tematyczne. Miesięcznik jest wydawany także – co jest ewenementem na rynku medialnym – w pełnej wersji zdigitalizowanej, w portalu www.nasz.gdansk.pl. W portalu dostępne są w pełnym zakresie wszystkie numery – archiwalne i bieżące – miesięcznika.
Ukazują się tam także publikacje autorów miesięcznika, fotorelacje ze spotkań, uroczystości oraz imprez organizowanych przez Stowarzyszenie. Portal jest rozwojowy, ma wiele zalet: nie ma kosztów druku, ma natomiast większe możliwości dotarcia do odbiorców (on-line).
„Nasz Gdańsk” – czasopismo o tematyce społeczno-historycznej – stanowi niezależne, otwarte forum wypowiedzi, prezentacji pomysłów, dyskusji, a także jest miejscem do publicznej krytyki poczynań instytucji władz lokalnych.
Redakcja jest niezależna od władz, ugrupowań politycznych. Czasopismo jest redagowane przez zespół wolontariuszy – miłośników Gdańska – jego bogatej historii, architektury, kultury oraz rozwoju gospodarczego.
Redaktorem naczelnym jest prof. Andrzej Januszajtis – czołowy autor felietonów, esejów oraz odważnych i cennych publikacji o problemach ważkich dla rozwoju Gdańska. Liderem organizacyjnym i współtwórcą tego przedsięwzięcia jest Zbigniew Socha.
Miesięcznik stanowi dla Autorów różnych profesji forum wypowiedzi, opinii – często krytycznych wobec zamiarów i działań władz oraz instytucji.
Siłą i kapitałem czasopisma jest wielka pasja i bezinteresowność osób związanych od wielu lat z „Naszym Gdańskiem”, działających według maksymy „bez strachu, lecz z rozwagą” („Nec temere nec timide„).
Utrzymanie się na skomercjalizowanym rynku medialnym bezpłatnego czasopisma stanowi duże wyzwanie dla Redakcji, grona Autorów a także wspomagających wydawanie – firm, przyjaciół, sympatyków Stowarzyszenia.
Czasopismo jest redagowane profesjonalnie przez miłośników Gdańska, jego bogatej historii, architektury, kultury oraz rozwoju gospodarczego.
Redakcja jest niezależna od władz, ugrupowań politycznych. Miesięcznik stanowi dla autorów różnych profesji forum wypowiedzi, opinii – często krytycznych wobec zamiarów i działań władz oraz instytucji. Poglądy, opinie zawarte w artykułach Redakcja zamieszcza na zasadzie wolnej trybuny.
Janusz Wikowski
Redaktor naczelny Portalu Nasz.Gdansk.pl