Flaga miejska z Apoteozy Gdańska Izaaka van den Blocka (1608)

Zbliża się dwudziesta rocznica działalności naszego Stowarzyszenia. Z inicjatywy naszej koleżanki, pani Jarosławy Strugałowej, jedną z form uczczenia naszego święta ma być ufundowanie i poświęcenie sztandaru.

Strona „stowarzyszeniowa” sztandaru jest oczywista: ma nosić jego godło i nazwę. Dla drugiej strony zaproponowałem wykorzystanie flagi Gdańska, namalowanej na obrazie Izaaka van den Blocka „Apoteoza Gdańska” z 1608 roku w Wielkiej Izbie Rady (tzw. Czerwonej Sali) gdańskiego Ratusza. Propozycję przyjęto. Na podstawie dostarczonych przeze mnie podkładek kolega inż. arch. Tadeusz Stasiński narysował projekt. Wykonanie powierzono, specjalizującej się w tego rodzaju pracach hafciarce, z Luzina. Sztandar będzie kosztował ok. 5 tys. zł. Urząd Marszałkowski wyraził zgodę na rozprowadzanie cegiełek o nominałach 20, 50 i 100 zł. Gorąco zapraszamy naszych Członków i Sympatyków do wspólnego ufundowania sztandaru, który będzie nam towarzyszył w uroczystych chwilach.

A będzie naprawdę niezwykły. Flaga, przyjęta za wzór, zdobi na obrazie nadbudówkę rufową okazałego okrętu, stojącego przy moście na Motławie. Jest inna od tej, którą znamy i której używamy do dziś – czerwonej z białymi krzyżami i złotą koroną. W białym polu, obrzeżonym u góry i u dołu szlakiem złożonym z podwójnych pasów czerwonych i białych kwadratów, dwa złote lwy trzymają półokrągłą czerwoną tarczę z dwoma białymi krzyżami. Złota korona jest umieszczona nad tarczą, niezgodnie z przywilejem Kazimierza Jagiellończyka z 25 maja 1457 r., który dodając ją nad krzyżami stwierdzał, że ma być „w górnej części tarczy.” Jest zadziwiające, że tolerowano takie odstępstwo od heraldycznej poprawności w głównym obrazie reprezentacyjnej sali Ratusza! Że taka flaga, obok czerwonej, również była w użyciu, świadczy  egzemplarz z tego samego czasu, zachowany na Wawelu, z tą samą kolorystyką płata tkaniny i herbu. Mam zdjęcie tylko fragmentu, więc nie wiem czy także miała szachownicowe pasy u góry i dołu, mogę jedynie stwierdzić, że wyhaftowany na niej herb jest prawidłowy: dodana przez króla korona jest nad krzyżami w górnej części tarczy i taką wersję przyjęliśmy w naszym sztandarze.

Andrzej Januszajtis

Herb Gdańska na fladze w zbiorach wawelskich.